Bộ Tài nguyên và Môi trường đang đề xuất giao cho UBND cấp xã thẩm quyền thực hiện một số thủ tục đất đai, trong đó có việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) lần đầu cho cá nhân, nhằm phù hợp với mô hình chính quyền hai cấp đang được triển khai tại nhiều địa phương.
Hiện nay, theo quy định, việc cấp sổ đỏ được phân cấp cho UBND cấp tỉnh đối với tổ chức, và cấp huyện đối với hộ gia đình, cá nhân. Tuy nhiên, để đơn giản hóa thủ tục hành chính và phù hợp với mô hình mới, Bộ kiến nghị mở rộng thẩm quyền cho cấp xã, bao gồm các thủ tục như giao đất ở, cấp sổ đỏ lần đầu cho người dân.
Bên cạnh đó, Bộ cũng đề xuất bỏ quy định bắt buộc người dân phải chỉnh lý hồ sơ đất đai khi có thay đổi mô hình chính quyền địa phương. Việc cập nhật thông tin sẽ được lồng ghép khi người dân thực hiện các thủ tục như chuyển nhượng, tách thửa hoặc theo nhu cầu, giúp giảm phiền hà trong quá trình chuyển đổi hệ thống quản lý.
Trước đó, Sở Tài nguyên và Môi trường TP HCM cũng đưa ra đề xuất tương tự, cho rằng khi không còn chính quyền cấp quận, huyện, thì các thủ tục như cấp sổ đỏ lần đầu, giao đất, cho thuê hoặc thu hồi đất nên được giao về cho cấp xã để bảo đảm tính linh hoạt, tiết kiệm thời gian và phù hợp với cơ chế phân cấp mới.
Tuy vậy, các nghiệp vụ chuyên sâu như quy hoạch sử dụng đất, quản lý đất công, khai thác cơ sở dữ liệu đất đai hay công tác thanh tra, kiểm tra vẫn sẽ do cấp tỉnh hoặc thành phố đảm nhiệm.
Theo nghị quyết 60 ngày 12/4, Ban Chấp hành Trung ương đồng ý chủ trương tổ chức chính quyền địa phương hai cấp gồm cấp tỉnh (tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương), cấp xã (xã, phường, đặc khu trực thuộc tỉnh, thành phố). Các đơn vị hành chính cấp huyện (khoảng 696 quận, huyện) sẽ kết thúc từ 1/7 sau khi nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 và Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2025 (sửa đổi) có hiệu lực.
